Belgisch Beemster was eeuwenlang waterlinie
Submitted by holexpo on Sat, 01/05/2002 - 23:09
De Moeren, een drooggemalen meer in West-Vlaanderen, ligt er op de kaart bij als een opengeslagen meetkunde boek. Kaarsrechte sloten en wegen vormen een patroon van vierkanten. Als op een Mondriaan. Vierkanten vind je verder alleen in de Hollandse polders de Beemster en Borsele. Ploegde de boer in de Beemster na drooglegging rustig voort, in de Frans-Belgische grensstreek werden het land steeds weer onder water gezet.
Nederland is het polderland bij uitstek. Ook in het buitenland is dat bekend. In december 1999 is de Beemster, een drooggemalen meer tussen Purmerend en Alkmaar door de Unesco op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Veel hebben we daar gewandeld, maar altijd hoog langs haar grillige rand: de oever van wat ooit het Beemstermeer was. We keken neer op strak geordend land, waar wegen en sloten als langs een liniaal leken getrokken.
In 1106 sloot de aartsbisschop van Bremen een overeenkomst met vier Utrechtenaren voor de ontginning van het laagveenmoeras bij zijn stad. Het landschap van de "Hollandse" polders Blockland, Hollerland, en Sankt Jürgensland vertoont een treffende gelijkenis met het veenweidegebied waar zij vandaan kwamen. Wij liepen van Bremen naar het dorp Worpswede over dijken langs veen- en getijdenriviertjes.
Op zoek naar het Hollandse landschap in de uitgestrekte Poolse Weichseldelta vind ik eindelijk, na dagen lopen, op het kerkhof van Stogi Malborski graven met Hollandse namen. In het begin van de zestiende eeuw werden Mennonieten, de eerste hervormingsbeweging in de Nederlanden, verbeten vervolgd. Ze vluchtten onder meer naar de drassige Weichseldelta.
In een glas-in-loodraam van de reusachtige kathedraal van Ely is een Nederlandse spreuk verwerkt: Niet Zonder Arbyt. Het raam herinnert aan de activiteiten van de Royal Airforce tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het vlakke terrein in East Anglia vormde een ideale uitvalsbasis voor de bombardementen op Duitsland.